Vagabond - Takehiko Inoue

“Tek bir yaprağa dalarsan, ağacı göremezsin. Tek bir ağaca dalarsan, tüm ormanı kaçırırsın. Tek bir noktaya dalma. Her şeyi bütünüyle, rahatlıkla gör. Asıl “görmek” dediğin budur.”

Vagabond, çok sevdiğim, hemen her yerde avatar olarak ana karakteri Miyamoto Musaşi‘nin çizimlerini kullandığım bir manga serisidir. Yazarı Takehiko İnoue‘dir. Takehiko İnoue, kanımca Japonya’daki manga-kalık tahtının sahibi olup, yine çok sevdiğim Slam Dunk adlı spor manga serisinin de sahibidir. Kendisi Slam Dunk eseri ile Japon gençlerine basketbolu sevdirmiş ve bu eseri ile onlarca ödül kazanmıştır. 1998’den itibaren Vagabond üzerine çalışmalarına başlamış olup, 327. sayısında olan esere, yazarın hastalığının ilerlemesinden ötürü bilinmeyen süre için ara verilmiş durumda. Ancak eserin sona çok yakın olduğunu belirtelim.

Miyamoto Musaşi (1584-1645)

Kimdir bu adam? Miyamoto Musaşi bir samuray efsanesidir. Kendisi hayatı boyunca 62 adet müsabakaya girip hepsinden galip gelmeyi başarmıştır. Kendisinden sonraki en yüksek düello sahibinin galibiyet sayısının 33 olduğunu söylemem, bu samurayın ne raddede olduğunu anlamanız için yeterlidir kanısındayım. Yaptığı en ünlü müsabaka, dönemin en önde gelen samurayı Sasaki Kojiro ile yaptığıdır. Rakibi Kojiro’yu yendikten ve Gökler Altında Yenilmez olduğunu kanıtladıktan sonra bir mağaraya inzivaya çekilir ve günümüzde hala büyük şirketlerin stratejilerinde kullandığı Beş Çember kitabını yazar.

Yenilmez dediğin bir kelime yalnızca.

Beş Çember Kitabı

Beş Çember Kitabı (五輪書 Go Rin No Şo) genel olarak kenjutsu ve dövüş sanatları üzerine Miyamoto Musaşi tarafından 1645 yılında kaleme alınmış kitaptır. Sun Tzu’nun Savaş Sanatı gibi askeri strateji üzerine klasik bir eser olarak kabul edilir.

Her ne kadar kitaptan kavraması zor olsa da, Go Rin No Şo, Musaşi’nin kendi dojosunda öğrencilerine öğrettiklerini barındırmaktadır. Her ne kadar başkalarından alınmış fikirler içerse de kitap, başka okulların öğretileri üzerine kurulmamıştır.

Budizm, Şinto ve diğer Doğu dinlerinde belirtildiği üzere, bu beş “kitap” her nasıl ki hayatın içerisinde fiziksel unsurlar bulunuyorsa, savaşın içerisinde de farklı unsurlar bulunduğu fikrini savunur. Aşağıdaki beş kitap, Musaşi’nin bu elementler üzerindeki açıklamalarını, kesim metotlarını ve tekniklerini barındırır.

– Toprak Kitabı bölümü bir giriş vazifesi görür ve dövüş sanatlarını, liderlik ile antrenmanı ev inşası benzetmesi üzerinden anlatır. – Su Kitabı bölümü Musaşi’nin biçemini betimler, Ni-ten ichi-ryu, ya da “İki Gök, Tek Biçem”. Bazı basit teknikleri ve temel prensipleri belirtir. – Ateş Kitabı bölümü sıcak mücadeleye göndermedir ve farklı zamanlama türleri gibi konuları anlatır. – Rüzgâr Kitabı bir kelime oyunu içerir, zira Japonca karakter hem “rüzgâr” hem de “biçem” anlamına gelmektedir. Musaşi’nin, diğer kılıç dövüşü okullarında hatalı olarak gördüğü meselelerden bahseder. – Boşluk Kitabı ise, doğru zihniyet ve bilinç hususunda Musaşi’nin büyük ihtimalle Zen’ce etkilenmiş düşüncelerini içeren daha batınî hususlardan bahseder.

Vagabond

Nedir Vagabond’u bu kadar iyi yapan, biraz bundan bahsedelim. Vagabond’un yüceliğini anlamak için öncelikle manga türlerini ve Vagabond’un içerisinde bulunduğu Seinen türünü bilmek gerekir. Seinen, genellikle büyük yaş kitlesine hitap eden, içerisinde kan, korku, cinsellik, vahşet ögelerinin bulunduğu bir türdür. Piyasadaki seinen eserlerin genel sıkıntısı, kanımca bir süre sonra bu içerik rahatlığının cılkının çıkarılıyor olmasından ileri gelmekte. Yani eseri esneklik ve genişlik katan bu normların sınırları zorlanıp, bir süre sonra okuyucu gördüğü kol bacak kopmasından ya da tecavüz, cinayet sahnelerinden rahatsız olmaya başlamakta ki bu da eserin sanatsallıktan ziyade rahatsız ediciliğe yaklaşmasına sebep olmakta.

Vagabond ise bu tarz hatalardan itinayla uzak durmakta, her şeyi tadında ve ayarında vermekte. Eser, bir savaş alanında başlıyor. Şinmen Takezo adlı ana karakterimiz, en yakın arkadaşı ile isim kazanmak için katılıyor savaşlara. Daha sonra ise Takezo’nun bu amaç uğruna yaşadıklarına şahit oluyoruz.

Vagabond, sizlere muazzam dövüş sahneleri, sizleri okurken ikilemde bırakacak felsefi ve ahlaki sorunsallar vaat ediyor. Eserin kalitesi gittikçe iyileşiyor ve bu uzun soluklu hikâyede sanatın doruklarına varıyorsunuz. Karakterlerin gelişimlerini, duygularını, derinliklerini ziyadesiyle fark ediyor, onlarla birlikte onları tanıyorsunuz.

Bir açıdan Vagabond, Miyamoto Musaşi’yi tanımak üzerine. Her gittiği yerde etkisini bırakan, kimi zaman etrafı kasıp kavurup küller, kimi zaman yıkım, kimi zaman ölüm ve cesetler bırakan; tanıştığı kimselerin bazılarının iyi yanlarını, kimilerininse kötü yanlarını açığa çıkaran Miyamoto Musaşi’yi başkalarının gözünden, onu sevenlerin, ondan nefret edenlerin ve ondan haberi dahi olmayanların gözünden, nihayetinde onu kendi gözünden görüp tanımak üzerine…

Sanat: 9/10

Hikâye/Kurgu: 7/10

Anlatı: 8/10